Nỗi niềm trọng tài trẻ

Công tác đào tạo trọng tài (TT) bóng đá trẻ hiện nay được LĐBĐ VN đặc biệt quan tâm, với mục tiêu xây dựng một lực lượng TT chuyên nghiệp về cả nghiệp vụ lẫn bản lĩnh.Thế nhưng, với những người trẻ đi theo nghiệp TT bóng đá, họ lại chỉ muốn làm nghề với tư cách một người nghiệp dư. Có một nghịch lý trong nghề TT là: Kể cả người làm nghề chuyên nghiệp nhất cũng chỉ coi đây là nghề tay trái!

Luôn bị Ssoi⬝

TT bóng đá chưa bao giờ là một nghề nhàn nhã. Được tiếng là Svua⬝ sân cỏ nhưng thực chất đây lại là một nghề Snhiều nhọc nhằn ít vinh quang⬝. ở VN, TT bóng đá có lẽ còn được liệt vào hàng ngũ những Snghề nguy hiểm⬝…Cơn bão tiêu cực vừa qua khiến nền bóng đá VN mất đi cả những TT đẳng cấp FIFA càng làm cho cái nhìn về nghề TT trở nên đáng sợ.

Nguyễn Phương Nam (25 tuổi) – một TT trẻ mới tham gia lớp tập huấn tại trụ sở VFF hồi tháng 4 vừa qua- đã có dịp thử sức ngay tại Giải Hạng nhì quốc gia đang diễn ra. Trước đó, Nam là TT nghiệp dư ở Hải Phòng, anh cũng là một trong những thành viên hiếm hoi của lớp tập huấn muốn gắn bó với nghề TT như một nghề nghiệp duy nhất trong tương lai. Đây là lớp tập huấn thứ hai của Nam và trọng trách tại giải hạng nhì cũng như giải U19 quốc gia vừa qua là một bước trưởng thành đáng kể trong nghề nghiệp của chàng trrai trẻ. Trong khi đó Dương Ngọc Tân (24 tuổi, Yên Bái) bày tỏ: STôi đến với lớp học này là vì được Sở TDTT tỉnh cử đi. Trước đây tôi điều hành các giải phong trào ở tỉnh đều do tự học nhưng bây giờ thì tự tin hơn nhiều rồi vì các thầy đã truyền cho những kỹ năng và cả những Skỹ xảo⬝ rất bài bản, thiết yếu⬝.

Từ nghề đến nghiệp

Lực lượng TT trẻ tham gia các lớp đào tạo sơ cấp, nâng cao, tập huấn do LĐBĐ VN tổ chức đều còn rất trẻ, độ tuổi từ 23-27. Họ được thực hành tại các giải đấu ở địa phương, các giải hạng nhì, giải trẻ quốc gia. Có một tín hiệu rất mừng là hầu hết những TT trẻ tham gia các lớp tập huấn của VFF đều là những người đã tốt nghiệp đại học, có người còn đang theo học thạc sĩ. Ông Phạm Trung – cựu TT bóng đá, hiện đang làm tại việc tại phòng điều hành TT LĐBĐ VN – nói: SVới kiến thức văn hóa và thể thao làm nền tảng vững chắc, những TT trẻ có cơ hội vươn xa ra tầm châu lục, thậm chí là đẳng cấp FIFA⬝.

Mặc dù vậy, khi được hỏi về ước muốn làm TT bóng đá chuyên nghiệp, hầu hết họ đều lắc đầu. Tất cả đều đang có một công việc ổn định tại các Sở TDTT, có người là cán bộ phong trào, có người là HLV, có người là giáo viên thể dục ở các trường đại học. Họ đến với những lớp tập huấn và những giải đấu của LĐBĐ VN với cương vị trọng tài chủ yếu là vì muốn được Slàm việc chuyên nghiệp⬝ chứ không phải muốn một Snghề chuyên nghiệp⬝. Ngọc Tân đưa ra dẫn chứng về tỉnh Yên Bái của mình: STrước tôi, cả tỉnh vẫn chưa có một TT bóng đá nào được đào tạo bài bản, tất cả đều chỉ xuất phát từ đam mê rồi tự học, kinh nghiệm làm kiến thức⬝.

SChơi, chứ không dám làm TT⬝

Hiện nay, ở cả ba miền, Hội đồng TT quốc gia đều thường xuyên mở các lớp tập huấn đào tạo TT trẻ. Từ năm 2004, tại Hà Nội đã tổ chức được 25 lớp, Đà Nẵng và Long An lần lượt là 19 và 45 lớp. Giảng viên phụ trách các lớp này đều là những người kỳ cựu trong giới, như các ông Đoàn Phú Tấn, Nguyễn Văn Mùi và Bùi Như Đức.

Tổng thư ký LĐBĐ VN Trần Quốc Tuấn, cho biết: SHiện nay LĐBĐ VN đang cùng Hội đồng TT quốc gia xây dựng chiến lược đào tạo TT trẻ để bổ sung lực lượng cho các giải đấu quốc gia. Chúng ta cũng đã tham gia đầy đủ vào các hệ thống đào đạo của AFF, AFC, FIFA để chuyên nghiệp hóa nghề TT⬝. Tâm sự của một lão làng trong nghề TT bóng đá – ông Đoàn Phú Tấn: SCác em bây giờ có điều kiện hơn chúng tôi ngày trước. Chương trình đào tạo, phương tiện đều rất phong phú, bài bản. Nếu như trước đây chúng tôi chỉ tự học thì bây giờ các em được mời đi học và nếu đúng quy trình thì chỉ khoảng 5 năm là các em có thể trở thành một TT cấp quốc gia⬝.

Vậy tại sao những người trẻ ấy vẫn chỉ mong mình làm nghề nghiệp dư? Có nhiều nguyên nhân, nhưng một trong những nguyên nhân chính là vì làm TT bóng đá Snhư đùa với lửa⬝ – một TT trẻ tâm sự. Nhiều TT chuyên nghiệp, thậm chí mang đẳng cấp FIFA, cũng chỉ dám nói là mình đang Schơi TT⬝ chứ đâu phải Slàm TT⬝. Mức thu nhập được cải thiện phần nào từ mùa này, nhưng chưa đủ tạo động lực. Ngay như bản thân ông Tấn, suốt mấy chục năm làm TT chuyên nghiệp, ông cũng đồng thời là hiệu phó của một trường THCS ở Hà Nội. Bản thân ông cũng thừa nhận TT chỉ là nghề tay trái của mình thì những người trẻ theo nghiệp TT còn đâu lựa chọn khác!

Theo Mạnh Duy – Báo NLĐ